Historisch moment!

Na jarenlang het grootste land in Afrika te zijn geweest, wordt Soedan vandaag in tweeen gesplitst. Een historisch moment waar ik direct getuige van mag zijn!
Sinds de onafhankelijkheid van Engeland in 1956 is er bijna continue oorlog geweest tussen Noord en Zuid Soedan, tussen ‘christenen’ en ‘moslims’, tussen Afrikanen en Arabieren, tussen.. nou je vul maar aan waar je over kunt vechten met elkaar en er is over gevochten in Soedan. In 2005 bracht een vredesakkoord een einde aan de decennia lange oorlog. Een interim periode van 6 jaar was afgesproken en aan het eind van die zes jaar zou er een referendum worden gehouden onder bevolking met de vraag of ze een land wouden blijven, of dat er gesplitst zou moeten worden. Dat referendum is in januari gehouden en een overgrote meerderheid (98%!) stemde voor afscheiding. Nogmaals 6 maanden zijn voorbij gegaan waarin hard gewerkt is aan alle voorbereidingen. En vandaag is het dus zo ver – een nieuw land wordt geboren!
We houden ons hart vast, want een nieuw land creeer je niet zonder slag of stoot. Er zijn nog vele onzekerheden en onduidelijkheden. Gaat de economie in beide landen stand houden? Hou wordt er omgegaan met de staatsschulden? Hoe wordt de olie verdeeld? Zuid Soedan heeft het overgrote deel aan olie, maar heeft Noord Soedan nodig om het naar een haven te kunnen transporteren. Hoe worden de ambassades nu geregeld? Burgerrechten? Is de huidige regering nog wel een goede afspiegeling van wat het volk gekozen heeft twee jaar geleden? Hoe gaat het met de meer dan 1 miljoen vluchtelingen die Zuid Soedan ontvlucht zijn en al jaren in Khartoum, de hoofdstad van Noord Soedan wonen? Vragen, vragen, vragen en erg weinig antwoorden.

Dat dit niet zonder slag of stoot zal gaan is in de afgelopen weken wel duidelijk geworden. Er zijn nieuwe gevechten in de (olierijke) grens gebieden en vele mensen zijn op de vlucht geslagen. In Darfur hebben we een aantal medewerkers die jaren geleden de gevechten in Zuid Soedan zijn ontvlucht en via via bij ons zijn komen werken. Maar officieel zijn ze nog steeds Zuid Soedanees. Afgelopen weken werd duidelijk dat ze na vandaag illegaal in Noord Soedan zullen zijn. En dus hebben we mensen moeten ontslaan. Zo goed en kwaad als het ging hebben we geprobeerd om hen te helpen om naar Zuid Soedan terug te keren. Maar vluchten zijn vol geboekt, bussen zitten overvol en de weg naar Zuid Soedan is onveilig. Bovendien zijn sommigen al meer dan 20 jaar in Noord Soedan. Ze hebben een dag om alles in te pakken en dan gaan ze weer. Op weg naar een onbekende bestemming en een onzekere toekomst.

En in het midden van deze vragen en onrecht, wordt er feest gevierd! Vooral in Zuid Soedan zijn de voorbreidingen voor dit feest al maanden bezig. Juba, de nieuwe hoofdstad van het nieuwe land, heeft wegen aangelegd, hotels gebouwd en vooral een opruim campagne gehouden. Vandaag zal vermoedelijk wel zonder al te veel incidenten verlopen, maar wat er in de komende weken en maanden gaat gebeuren is onzeker. Komt er een nieuwe oorlog? Of zal Soedan in staat zijn om de vrede te bewaren. De statistieken zijn niet zo bemoedigend. Een land dat uit burgeroorlog komt heeft een zeer grote kans om binnen 5 jaar opnieuw in een oorlog verzeild te raken. Tegelijk is er een kleine kans dat de vrede stand gaat houden. Die kleine kans geeft ons hoop voor een betere toekomst voor beide landen.