Irak

Sinds begin December ben ik in Irak om waar te nemen voor de landendirecteur die met ziekteverlof thuis zit. Met kerst ben ik een paar dagen in Nederland geweest en Oud en Nieuw heb ik in Irak mogen vieren. Ik hoop eind januarie weer naar Nederland te komen.

Als Medair zijn we sinds 2014 actief in Irak en bieden hulp aan duizenden mensen die het geweld ontvlucht zijn. We ondersteunen verschillende klinieken om er voor te zorgen dat mensen toegang hebben tot basis gezondheidszorg. Daarnaast hebben we een zogenaamd cash project waarbij we de meest kwetsbare mensen in de samenleving ondersteunen met geld zodat ze kunnen voorzien in levensbehoeften. Vaak wordt dit geld besteed aan eten, het betalen van huur of medische kosten. Door de verschillende projecten kunnen we mensen een heel klein beetje het gevoel geven dat ze niet vergeten worden en dat ze vooral nog mens zijn.

En terwijl ik druk bezig ben met het aansturen van verschillende teams, de veiligheid van medewerkers en de coordinatie met andere hulpverleningsorganisties, de VN en de overheid, wordt ik af en toe stil gezet door de verhalen van de mensen met wie we werken. Zo is er Said (niet zijn echte naam). Said werkt al sinds het begin bij Medair en had al eens eerder zijn verhaal gedeeld over hoe hij met zijn familie Sinjar ontvlucht is. Misschien herinner je je het nieuws nog wel van Sinjar berg waar duizenden mensen vast zaten in de zomer van 2014, zonder eten en drinken en zonder de mogelijkheid om te vluchten. Said is één van hen en zo komt het nieuws ineens heel dicht bij. En Said vertelt over zijn plannen om naar Europa te vluchten, met een bootje over de Middelandse Zee. Niet omdat hij geen geld heeft, maar omdat hij geen hoop meer heeft dat hij ooit weer een veilige plek zal hebben om te wonen in Irak. Of hij bang is voor de overtocht in een klein bootje? Nee, het alternatief – hier blijven – is angstaanjagender. Hij vertelt over hoe zijn dorp bestormd werd en vrouwen en kinderen werden meegenomen. Niet omdat zij iets verkeerds hadden gedaan, maar alleen omdat ze tot een andere bevolkingsgroep horen. Het nieuws dat dichtbij komt en een gezicht krijgt.

Afgelopen week ben ik op Sinjar berg geweest.De stad Sinjar is sinds begin December in handen van de Koerden en daardoor worden een aantal gebieden bereikbaar voor ons. De stad zelf is nog verlaten op een paar militairen na en ligt vol met explosieven. Maar de dorpen er om heen zijn wel bereikbaar en wij zijn bezig om daar een mobiele kliniek op te zetten. De weg er naar toe is indrukwekkend: dorp na dorp is plat gebombardeerd, elke paar kilometer een militair checkpoint en weinig mensen op de straat. Bapir (niet zijn echte naam) reist met ons mee – ook hij komt uit dit gebied en is gevlucht. Na een paar uur reizen rijden we door het dorp waar hij altijd woonde. Hij wijst naar een huis, zijn huis –plat gebombardeerd. Niets meer van over.Terwijl we verder rijden probeert hij iets van de geschiedenis uit te leggen – de jarenlange spanning tussen verschillende bevolkingsgroepen, Sadam Hussein, de Amerikaanse invasie. Eerlijk gezegd lijkt dit weinig hoop te geven voor de toekomst. Zal er ooit vrede komen? Een tijd waarin de verschillende groeperingen in vrede naast elkaar kunnen leven?

Na drie uur rijden komen we op de top van de berg. Zo’n 6,000 mesen leven daar al anderhalf jaar in tenten met weinig voorzieningen. Vorige week is er een sneeuwstorm geweest en de sneeuw ligt nog aan de kant van de weg, niet het beste weer om in een tent te leven! Dit is eén van de plekken waar de mobiele kliniek naar toe moet gaan zodat kinderen gevaccineerd kunnen worden, vrouwen een veilige plek hebben om te bevallen en mensen behandeling kunnen krijgen voor een aantal van de meest voorkomende ziekten. Een plek waar mensen kunnen komen ongeacht hun ethnische achtergrond, geloof of politieke overtuiging. Een plek waar mensen weer even mens kunnen zijn. De komende weken zullen we druk bezig zijn met alle voorbereidingen rondom de kliniek, onder andere om toestemming te krijgen van de vele verschillende groeperingen die in het gebied iets (denken) te zeggen hebben. Het is mooi om zo heel praktisch iets te kunnen doen voor mensen die het heel hard nodig hebben dat we hen niet vergeten!